घनाचे घनफळ

कृपया तुमच्याकडे असलेली मूल्ये भरा, ज्या मूल्याची गणना करायची आहे ते रिकामे ठेवा.

घनाचे घनफळ आणि बाजूची लांबी मोजण्याचे समज

घनाची संकल्पना भूमितीमध्ये मूलभूत आहे आणि घनफळ किंवा बाजूची लांबी कशी काढायची हे समजून घेणे यावर अवलंबून आहे. घन हा त्रिमितीय आकार आहे ज्याचे सहा समान चौरस पृष्ठभाग असतात, आणि त्याचे गुणधर्म साध्या गणिती सूत्रांद्वारे मोजता येतात.

कॅल्क्युलेटर काय करू शकते?

हा कॅल्क्युलेटर घनाचे घनफळ किंवा बाजूची लांबी ठरवण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. हे विविध व्यावहारिक परिस्थितींमध्ये उपयुक्त ठरू शकते, जसे की कंटेनरमध्ये किती जागा आहे हे ठरवणे किंवा क्षमतेवरून परिमाणे काढणे.

चल आणि त्यांचे अर्थ:

  1. घनफळ (V):
    • घनाचे घनफळ म्हणजे त्याने व्यापलेली जागा. हे घन एककांमध्ये (m3, cm3, in3) मोजले जाते.
    • बाजूची लांबी माहित असताना घनफळ काढण्याचे सूत्र:
      \( V = s^3 \)
    • येथे, \( s \) घनाच्या बाजूची लांबी दर्शवते.
  2. बाजू (s):
    • घनाची बाजू म्हणजे त्याच्या कोणत्याही काठाची लांबी. हे मीटर (m), सेंटीमीटर (cm) सारख्या रेखीय एककांमध्ये मोजले जाते.
    • घनफळ माहित असताना बाजूची लांबी काढण्याचे सूत्र:
      \( s = \sqrt[3]{V} \)

कॅल्क्युलेटर वापरण्याची पद्धत:

समजा तुम्हाला घनाचे घनफळ माहित आहे आणि बाजूची लांबी काढायची आहे, किंवा उलट. प्रत्येक वापराचे उदाहरण पाहू या.

घनफळ काढण्याचे उदाहरण:

4 सेंटीमीटर बाजू असलेल्या घनाचे घनफळ काढा:

\[ V = s^3 = 4^3 = 64 \text{ cm}^3 \]

हे सांगते की घनाने 64 घन सेंटीमीटर जागा व्यापली आहे.

बाजूची लांबी काढण्याचे उदाहरण:

125 घन इंच घनफळ असलेल्या घनाची बाजू काढा:

\[ s = \sqrt[3]{125} = 5 \text{ in} \]

अशाप्रकारे प्रत्येक बाजू 5 इंच लांब आहे.

एकक आणि मापन:

एककांची निवड परिस्थितीनुसार करावी, पण ती सुसंगत ठेवावी. उदा: घनफळ घनमीटरमध्ये दिल्यास बाजू मीटरमध्ये मिळेल.

गणिती सूत्रांचे समज:

  1. घनफळ सूत्र (\( V = s^3 \)):
    • त्रिमितीय आकारामुळे बाजूचा तीन वेळा गुणाकार केला जातो.
  2. बाजू सूत्र (\( s = \sqrt[3]{V} \)):
    • घनफळाचे घनमूळ काढून मूळ बाजू मिळवता येते.

ही सूत्रे घनाच्या बाजू आणि घनफळ यांमधील रूपांतर सुलभ करतात. घनाचे सममितीय गुणधर्म या गणनांना सोपी बनवतात.

या कॅल्क्युलेटरचा वापर करून तुम्ही झटपट गहाळ पॅरामीटर शोधू शकता. शैक्षणिक, बांधकाम किंवा दैनंदिन समस्या सोडवताना हे ज्ञान उपयुक्त ठरेल.

प्रश्नोत्तरी: तुमचे ज्ञान चाचणी घ्या

१. घनाचे घनफळ काढण्याचे सूत्र काय आहे?

सूत्र आहे \( V = s^3 \), जेथे \( V \) म्हणजे घनफळ आणि \( s \) म्हणजे बाजूची लांबी.

२. घनाचे घनफळ काय दर्शवते?

घनफळ म्हणजे घनाद्वारे व्यापलेली त्रिमितीय जागा, जी घन एककांमध्ये मोजली जाते.

३. घनाच्या घनफळाची एकके कोणती?

एकके घन मापे आहेत, जसे की घनमीटर (m3), घनसेंटीमीटर (cm3), किंवा घनफूट (ft3).

४. जर घनाची बाजू २ मीटर असेल तर त्याचे घनफळ किती?

घनफळ = \( 2^3 = 8 \) घनमीटर (m3).

५. घनाचे घनफळ आणि पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ यात काय फरक आहे?

घनफळ आतील जागा मोजते (\( s^3 \)), तर पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ सर्व चेहऱ्यांचे एकूण क्षेत्रफळ काढते (\( 6s^2 \)).

६. घनाच्या काठाच्या मापाला काय म्हणतात?

त्याला "बाजूची लांबी" किंवा फक्त "बाजू" म्हणतात.

७. खरे की खोटे: घनाच्या सर्व बाजू समान लांबीच्या असतात.

खरे. घनाला १२ समान काठ आणि ६ समान चौरस चेहरे असतात.

८. जर घनाचे घनफळ २७ cm3 असेल तर एका बाजूची लांबी किती?

बाजूची लांबी = \( \sqrt[3]{27} = 3 \) सेमी.

९. घनाचे घनफळ बाजूच्या घनाइतकेच का असते?

कारण घनफळ काढण्यासाठी लांबी × रुंदी × उंची यांचा गुणाकार करावा लागतो, आणि घनात ही तिन्ही परिमाणे समान असतात.

१०. ५ सेमी बाजू असलेल्या घनाचे घनफळ किती?

घनफळ = \( 5^3 = 125 \) cm3.

११. ३ फूट बाजू असलेल्या स्टोरेज बॉक्सची साठवण क्षमता किती?

घनफळ = \( 3^3 = 27 \) घनफूट (ft3).

१२. जर घनाचे घनफळ ६४ m3 असेल तर बाजूची लांबी शोधा.

बाजूची लांबी = \( \sqrt[3]{64} = 4 \) मीटर.

१३. बाजूची लांबी दुप्पट केल्यास घनफळावर कसा परिणाम होतो?

घनफळ \( 2^3 = 8 \) पट वाढते. उदा: २मी बाजू ४मी केल्यास घनफळ ८m3 वरून ६४m3 होते.

१४. घनाकृती टँकमध्ये १२५ लिटर मावतात. बाजूची लांबी मीटरमध्ये किती? (१ लिटर = ०.००१ m3)

घनफळ = १२५ × ०.००१ = ०.१२५ m3. बाजूची लांबी = \( \sqrt[3]{0.125} = 0.5 \) मीटर.

१५. घनफळ काढण्याचा वास्तविक-जगातील उपयोग सांगा.

साठवण क्षमता मोजणे (उदा: शिपिंग कंटेनर्स, पाण्याची टँके) किंवा सामग्रीचे प्रमाण ठरवणे (उदा: घनाकृती पायासाठी काँक्रिट).

हे पेज अधिक लोकांसोबत शेअर करा